Posts

Showing posts from 2014

ЭВИЙН МӨРӨӨДӨЛ ТҮМНИЙ ХҮСЛЭН

  Улсын төв шоронд аж ахуйн ялтан Улсын дээд шүүхийн шийдвэрийг хүлээнэ Эрхээ хасуулаад таван зуу хонов Элдвээр цоллуулаад арван зургаан сар гаран болов. Хэлмэгдлийн эрхшээлд, засгийн цоожинд Хийх хүслээр оргилон сууна Хийморлог үйлс, Монголын ирээдүйг Хэн ч бидэнд бүтээж өгөхгүй. Хямрал нөмөрч гарцгүй болсон Хярамцаг олдохгүй ард олон зүдэрсэн   Идэшний цагаар хоёрдугаар ээлжийнхэн   Эрээ цээргүй засагт шүлэнгэтнэ.   Баруун уу, зүүн үү- хэнд хамаатай Баялаг хуваахад зүг хамаагүй Балчир уу, настан уу – хэнд хамаатай   “Баялаггүй” заримд нь сургаал хамаагүй Зүрхгүй биенд сэтгэл үгүй Зүг чиг итгэл үнэмшил бүр хэрэггүй Зөв буруу, үнэн худал хэнд хэрэгтэй Зөөлөн сэнтий, ахиухан цавчаа л “тэдэнд” хэрэгтэй.   Ямбыг нь эдлэхээс үүргээ умартсан “тэдэнд” Язгуур эрх ашиг ярьж битгийн төвөг бол гэх Намчирхан номчирхогсод авралыг авчрав уу Нарлаг нутгийнхаа хөгжилд хөг нэмэрлэв үү. Наймаа панзад гаршсан зарим нь   Нам бараадан нарснаас бултса...

ET TU, BRUTE ?! БРУТУС, ЧИ Ч БАС ?!

Хэрэв чи хууль зөрчих болвол, засгийн эрхэнд хүрэхийн тулд зөрч, бусад тохиолдолд хуулийг дагавал зохино гэж эртний Ромын алдарт жанжин, эзэн хаан Юлий Цезарь хэлсэн байдаг. Хязгааргүй их нэр алдар, эрх мэдэл, эзэн суух тачаал, эд баялгийн шунал хүн төрөлхтний түүхэнд түмэн урвалт, буман тэрслэлийн шалтаг болж ирсэн. Эрх мэдлийн төлөө, эд баялгийн төлөө, эсвэл нэгнээсээ өшөө хонзон авах тэмцэлд хөндлөнгийн улсаар эхлээд ах дүү нар, аав хүү нар, анд нөхдүүд хоорондоо тэмцэлдэн, хурц мэс, хундагатай дарс, хуурамч амлалт, хулгайн цохилт юунаас цэрвэлгүй хүн чанар, ёс журам, хууль цаазыг эвдэн, хүний ой тоонд буухгүйгээр бие биенээсээ урван тэрсэлж, бие биенээ хөнөөсөн түүхийг улс үндэстэн бүр тээж ирсэн. Хүн төрлөхтөн эр зоригт баатруудаа магтан дуулж, суу алдрыг нь үеийн үед мөнхөлж ирсэн шигээ урвагчдыг жигшин зүхэж иржээ. Түүхэнд дайснаа элдвээр муулж, дорд үзсэн нь цөөн. Харин урвагчийг аль ч үед, аль ч соёл иргэншилд үзэн ядаж, муугийн дээд муугаар дүрслэн үлдээсэн байдаг. Тулаан...

БАЯЛГИЙН ХАРААЛЫГ БАЯЛГИЙН САНГААР

Харанхуй бүдүүлэг, ядуу зүдүү, мэдлэг боловсролгүйн жишээ тат гэхээр ихэнх маань Африкийн өлсгөлөнд нэрвэгдээд, тураалд орсон хүүхдүүдийн талаар боддог. Бидний хэд маань яагаад гэж өөрсдөөсөө асуусан бол? Хөгжиж буй орнуудын хувьд байгалийн баялаг их хэмжээгээр олдох нь санасныг бодоход тийм ч тааламжтай мэдээ биш гэдэг олонтаа яригдах бөгөөд бид ч сүүлийн хэдэн жил өөрсдөө үүнийг сайтар мэдэрлээ. Үнэндээ байгалийн баялгаар арвин хөгжиж буй орнуудын дийлэнх нь байгалийн баялгаа ашиглаад улс орноо хөгжүүлж, иргэдийнхээ аж амьдралыг дээшлүүлэхээр чармайх боловч санасандаа тэр болгон хүрэхгүй байгаа. Их хэмжээний байгалийн баялгаас олох орлого сул дорой засаглал болон авлигал хээл хахуулийн уршгаар үрэн таран хийгдэх үзэгдэл олон улсад БАЯЛГИЙН ХАРААЛ гэх тодотголтой болоод удаж байгаа. Улс төрийн гүн хямрал цаашлаад нийгмээ самууруулж, дотоод зөрчил нь иргэний дайнд хүргэх тохиолдолд ч цөөнгүй. АФРИКИЙН ТЭМҮҮЛЭЛ болон ҮНДЭСНИЙ БАЯЛГИЙН САНГУУД Олон зуун жилээр колоничлогчдын дарлалд...

ТҮҮХЭЭ МАРТАЖ ҮЛ БОЛНО - МАРТВАЛ СӨНӨНӨ

Өнгөрсөн 9 сарын 5-нд нэгэн өдөр тутмын сонинг илгээмжээр аваад дэлгэтэл өөдөөс аавын зураг. Энгэртээ Халх голын ойн 75 жилийн медальтай. Дараагийн хуудаснаа өвөөгийн минь том зураг гарсан байна. “Ийм тусгаар тогтнол гэж байдаггүй юм гэж радиотойгоо хэрэлддэг” гэсэн гарчигтай өвөөгийнхөө талаар аавын өгсөн ярилцлагыг уншив. Эрхээ хасуулаагүй байхдаа уншсан ч сэтгэл хөдлөм, дурсамж дагуулсан ярилцлага байв. Өмнөхөн нь би бас нэгэн өдөр тутмын сонингоос “Халх голын дайны ой ба ДЭМИЙ ХӨӨРЦӨГЛӨЛ” гэсэн гарчигтай нийтлэл уншаад, аав минь радиотойгоо муудалцаж суудаг гэсэнтэй адил сонинтойгоо “түнжин хагарах” шахан, ганцаараа бухимдан нэг хэсэг суусан. Уг нь тэр нийтлэлчийн эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын талаар бичсэн болгонтой шухуу дотроо санал нийлж, бичсэн болгоныг нь шимтэн уншдаг, уншсаар ч байгаа нэгэн билээ. Тэр нийтлэлд, “Номун Ханы мөргөлдөөний” талаар Японд түүхийн хичээл дээр дурсаад өнгөрдөг (ялагдсан улс өөр яах ч ёстой билээ...), бидний хувьд ялалтын баяр гэж дэмий хөөрцөглө...

МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН “ШООВДОР” САЛБАР

Монгол улсад аялал жуулчлалын салбарын тулгын чулуу анх тавигдсанаас хойш нэгэн жаран өнгөрчээ. Аялал жуулчлалынхан маань энэ тэмдэглэлт ойгоо нижгэр тэмдэглэсэн байх гэж найднам. Гэтэл өчигдрийн нэгэн сониноос “жуулчдын хэтэвчийг нимгэлэх бүтээгдэхүүнгүй Монгол” гэсэн нийтлэл олж уншлаа. Сайхан нийтлэл байна. Өөрөө энэ салбарт хэдэн жил ажилласан болоод тэр үү анхааралтай уншлаа. Монголд аялал жуулчлалын салбартай бүх амьдралаа холбосон олон сайхан буурлууд, ахмадууд бий. Тэднээс энэ талаар сэтгүүлчид асуувал олон сонин түүх, олон бүтээгдэхүүний санаа, арвин туршлага гарах байсандаа хэмээн эрхгүй бодогдов. Тэдгээр буурлуудыг дагаж миний бие ажил мэргэжлийн аяндаа анх 1990 оны намар мордож байсан саяхан мэт. Тэгэхэд бид арвуулаа Гадаадын Аялал Жуулчлалын “ЖУУЛЧИН” нэгтгэлийн хүндтэй өндөр босгыг анх даван, тус компанийн нэр дээр суралцах оюутнууд болцгоож байсан. Түүнээс хойш миний бие “ЖУУЛЧИН” ХК, “НЬЮ ЖУУЛЧИН ТУРС” ХХК-н хамт олны дунд ажиллахдаа арваад жил компаниа төлөөлж баруун Е...

ДҮРЭЛЗЭХ ЧУЛУУ буюу ЗАНАРЫН ХУВЬСГАЛ

“Америкт занарын хувьсгал өрнөж байгаа” гэж АНУ-ын ЭСЯ-ны эдийн засаг, худалдааны хэлтсийн дарга Дэвид Уайш “ИНВЕСТ МОНГОЛИА ” хөрөнгө оруулалтын чуулганы үеэр хэлсэн нь содон сонсогдов. Хоёр жилийн өмнөөс АНУ-ын хөрөнгө оруулалттай нэгэн компани занарын хайгуул хийж эхэлсэн талаар сонин хэвлэлээр үзэгдэх болсон. Монголын компаниуд ч шатдаг занарын хайгуул судалгаа хийж байсан. Харин Америк тивд өрнөх занарын хоёрдахь хувьсгал уламжлалт бус түлшний салбарын боломжуудыг цоо шинэ түвшинд аваачаад байна. Шатдаг занарын компаниуд хайгуул, олборлолтын арга барилдаа шинэлэг техник технологийг ашиглаж эхэлснээр өмнөхөөс хэд дахин их нөөц тогтоохын сацуу тухайн орд газраас олборлож болох шатдаг занарын хэмжээг урьд өмнө төсөөлөхийн аргагүйгээр нэмэгдүүлсэн байна. Үүнээс улбаалан АНУ хямд өртөгтэй байгалийн хий их хэмжээгээр үйлдвэрлэх болсон нь тус улсын эрчим хүчний үнийг урьд өмнө байгаагүйгээр бууруулаад зогсохгүй, АНУ газрын тос болон байгалийн хий “ импортлогч ” орноос хурдтайгаар “ эк...

MANE, THECES, PHARES ТООЛООД, ХЭМЖЭЭД, ХУВААВ

Гэрэл овогт Хүрлээгийн Анхбаяр нь бизнесмэн хүн юм. Аялал жуулчлал, их барилга, уул уурхайн бизнест хүч үзэж явсан нэгэн билээ. Тэрбээр өдгөө эрх чөлөө хязгаарлагдмал орчинд 440 хоногийг үдэж байна. Хэдий тиймч Монгол Улсынхаа өнөө, ирээдүйд сэтгэл зовниж явдаг монгол хүнийхээ хувьд энэхүү нийтлэлийг бичжээ. Түүний сэтгэлийн үгийг "Open door" сониныхоо уншигчдад хүргэв. Монголд хөрөнгө оруулалт хийх сэдэв хөндөгдөхөд заавал энэ тэргүүнд яригддаг асуудлуудын нэг нь ГЕОПОЛИТИК байгаагүй. Энэ асуудал өнгөрсөн 7 хоногт Улаанбаатар хотноо болсон хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалтаар урд өмнөхөөсөө тод томруунаар яригдах болсон талаар сонин хэвлэлээс уншаад өөрт буусан бодлоо олонтойгоо хуваалцах үүднээс доорхийг бичив. Аливаа хөрөнгө оруулалт хийхийн өмнө хөрөнгө оруулагчид маш олон талаас нь тухайн төслийг ч судална, тухайн улсыг төслөөсөө дутахгүй судална. Ингэж судалж шинжихдээ юуны өмнө хууль эрх зүйн орчин, тус улсын гадаад дотоодын тогтвортой байдал, хөрөнгө оруулалт нь хэр ...